Төр Төмбөгөр
Үндсэн хуулийг өөрчлөх тухай бид ид шуугиж эхэлж байна. 99 тэнгэртэй байна ч гэл үү, яана ч гэлээ гэцгээгээд л. Тэнгэр ч биш л дээ. Гишүүдийн тоог ярьж байгаа юм. Тэднийг тэнгэр гэх нь зөв гэж мэтгэх хүн ч байгаа л байх. Гэхдээ гишүүдийг юу гэх нь гол биш. Харин манай Үндсэн хуульд хувийн өмчийн баталгааг алдагдуулсан нэг заалт байдаг нь харин ёстой өөрчилмөөр зүйл байгаа юм.
Хоёрдугаар бүлгийн Хүний эрх, эрх чөлөө гэсэн хэсгийн 16 дугаар зүйлийн гуравт …Хувийн өмчийг хууль бусаар хураах, дайчлан авахыг хориглоно… гэсэн заалт байдаг. Энэ нь эсрэгээрээ хувийн өмчийг хууль гаргаад хураан авч болно гэсэн агуулгатай юм. Тэгвэл хэн эрх барьж байна тэр нөхөр дургүй хүнийхээ өмчийг хууль гаргаж байгаад хураагаад авчихаж болно гэсэн үг. Ингэхээр Монгол Улсад хувийн өмч ямар ч баталгаагүй гэсэн үг. Яг энэ тохиолдлыг ашиглах гэж оролдсон үзэгдэл УИХ-ын зүгээс ойр ойрхон гарах болоод буй нь хувийн өмчийн дархлааг хуульд суулгаж өгөх хэрэгтэй болоод байна. Популист гишүүд олширч байгаа нь хувийн өмчид санаа зовох үндэслэл улам бүр нэмэгдээд байгааг ч хэлэх үү.
Хувийн өмчийг баталгаатай болгохын тулд Үндсэн хуульд ямар ч тохиолдолд хувийн өмчийг нийгэмчлэх юм уу төр хүч хэрэглэн хууль баталж дайчлан авахгүй байх заалт хэрэгтэй. Амьдрал баян, юу ч тохиолдож болно. Бүүр аргагүй тохиолдол гэж ч байдаг. Тэр өмчөөс болоод Монгол Улс тусгаар тогтнолоо алдах гээд байх ч юм уу. Ийм үед л хувийн өмчийг хураах, дайчлан авах хууль гаргадаг байх хэрэгтэй. Тийм учраас ямар тохиолдлыг арга үгүй тохиолдол гэж үзэх вэ гэсэн хуулийн заалтуудыг Үндсэн хуульдаа суулгаж өгвөл иргэдийн өмчлөх эрх баталгаатай болно.
Ж.Сандагдорж
