Төр Төмбөгөр
Нарлаг оронд маань урин цаг ирэхтэй зэрэгцэн бүтээн байгуулалтын ажил эрчимтэй өрнөж байна. Аливаа улсын хөгжлийг өндөр барилга, өргөн замаас нь харж болдог гэдэг. Зам дагаж хөгжил ирдэг гэдэг шиг нийслэлд жил бүрийн энэ цагт зам засварын ажлаа эхлүүлдэг уламжлалтай. Өнгөрсөн жилүүдэд нийс-лэл хотод бүтээн байгуулалтын болон зам засварын олон ажил хийсэн. Өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд л гэхэд, 81.9 км авто замыг шинээр барьж, 144.9 км замыг өргөтгөн шинэчилсэн. Үүнээс гадна 654.9 метр урт төмөр бетон гүүр барьж, 380.7 метр урт гүүрийг өргөтгөсөн төдийгүй явган хүнд зориулсан гурван гүүрэн болон нэг нүхэн гарц, төмөр зам доогуур хоёр байршилд нүхэн гарц зэрэг бүтээн байгуулалтын ажил хийжээ. Тэгвэл энэ онд нийслэлийн авто замын салбарт бүтээн байгуулалтын хэд хэдэн томоохон ажил өрнөх аж. Өөрөөр хэлбэл, цар хүрээ ихтэй, ачаалал их бай даг авто замуудыг шинэчлэн засахаар төлөвлөжээ.
ЗАМ ЗАСВАРЫН АЖИЛ ЭНЭ САРЫН 15-НААС ЭХЭЛНЭ
Албаныхны хэлж буйгаар зам засварын ажил төлөвлөгөө ёсоор энэ сарын 15-наас эхлэх аж. Өөрөөр хэлбэл, энэ жил Улаанбаатар хотод 44.5 км авто зам, 453 метр урт гүүрийг шинээр барьж, 37.7 км авто замаас гадна 134 метр урт гүүрийг өргөтгөн шинэчлэхээр төлөвлөж, бэлтгэл ажлаа хангажээ. Нийт14 байршилд 91.9 тэрбум төгрөгийн зам барилгын ажил хийх юм. Тухайлбал, Дамбадаржаагийн уулзвар-Шаргаморьтын төмөр бетон гүүр-Хандгайт чиглэлийн 16.35 км авто замын өргөтгөл, Чингэлтэйн гудамж, Долоон буудлын уулзвараас Чингэлтэйн эцэс хүртэлх 3.3 км авто замын шинэчлэлт, Гүнтийн даваа чиглэлийн авто замаас Ар гүнтийн зуслан хүртэлх 7.36 км авто зам, Өлзийт хороолол-Био комбинат-Шувуун фабрик чиглэлийн 9.06 км авто замын барилгын ажлыг энэ онд багтаан хэрэгжүүлэх юм. Харин албаныхан авто замын салбарт барилгын ажлууд өмнөх жилүүдээс илүүтэй өрнөж, замчид ачаалал ихтэй ажиллахыг сануулж байна. Зам засварын ажил эхлэхтэй зэрэгцэн үүсэх замын хөдөлгөөн, ачааллыг хэрхэн зохицуулах талаар Улаанбаатар хотын Замын цагдаагийн газрын дарга, хурандаа Ч.Жаргалсайханаас тодруулахад “Дулааны улиралд замын бүтээн байгуулалтын ажил эрчимтэй явагддаг учир бусад зам их ачаалал авдаг. Тухай бүрт нь цаг үеийн байдлаар хэсэгчилж хөдөлгөөн зохицуулалт хийнэ” гэв.
ЭХНИЙ ЭЭЛЖИД 18 МЕТР УРТ УГСРАА АВТОБУС ЯВАХ ЗАМЫГ ЗАСНА
Ирэх зургадугаар сарын1-нээс өмнө нийтийн тээврийн салбарт 18 метр урттай угсраа автобусыг үйлчилгээнд гаргахаар болсон билээ. Үүнтэй холбогдуулан эхний ээлжид Таваншарын уулзвараас Офицеруудын ордны аюулгүйн тойрог хүртэлх замд зарим засварын ажлыг хийхээр болжээ. Тухайлбал, дээрх хоёр буудлын эцсийн зогсоолд автобус буцаж эргэх талбай хийхээс авахуулаад 3120 метр урт хайс, 5480 м.кв тэмдэглэгээ, 8440 ширхэг товруутай цацруулагч, 20 ширхэг эгнээ тусгаарлах тэмдгийг тус тус хийх аж. Замын хучилтын эвдрэлийг засч, янзлах үүднээс 1500 м.кв авто замд нөхөөс болон дугуй мөрний тэгшилгээ хийж, 55 ширхэг худгийн тагийг өндөрлөх юм байна. Түүнчлэн Баруун дөрвөн замаас Зүүн дөрвөн зам хүртэлх замын автобусны бууд луудын кармаг битүүлж, түүний харал-даа80 метр хайс суурилуулахаас гадна хайсгүй хэсгүүдэд дөрвөлжин цацруулагч байрлуулахаар хэдийнэ ажилдаа оржээ. Дээрх бүтээн байгуулалтын ажлыг энэ сардаа багтаан хийж дуусгахаар төлөвлөсөн байна.
НАРНЫ ЗАМЫГXIX ХОРООЛОЛТОЙ ХОЛБОНО
Зам, тээврийн салбарт хийгдэх бүтээн байгуулалтын ажлыг чанартай хийх зарчмыг салбарын яамнаас баримталж байна. Ялангуяа, авто замын чанарт ахиц гаргахын тулд холбогдох дүрэм, журамд өөрчлөлт оруулах шаардлагатайг салбарын сайд нь нэг бус удаа хэлж байсан. Тэгвэл нийслэлийн зам засвар, шинэчлэлийн хүрээнд энэ онд Нарны замыгXIX хороололтой холбох ажлыг хийх аж. Тодруулбал, Нарны замы XIX хорооллын арын замтай холбох 1.5 км шинэ зам, замын байгууламжийн 58 метр урт гүүр болон төмөр зам доогуурх Нарны замтай холбосон 22 метр тунел барихаар төлөвлөжээ. Түүнчлэн Өлзийт хороолол-Шувуун фабрик чиглэлийн 9.06 км авто зам, төмөр замын урдуурх хэвтээ тэнхлэгийн гол гудамж замын зүүн хэсгийн үргэлжлэл зургаан км авто зам, 120 мянгат, XIX хорооллын доторх талбайн борооны ус зайлуулах ажил, Яармагийн гүүрээс Нисэхийн товчоо, Сонсголонгийн замын уулзвараас Яармагийн товчоо хүртэлх 13.7 км авто замын өргөтгөл, шинэчлэлтийн ажлыг хийнэ. Мөн Шарга морьт-Жигжидийн уулзвараас Гүнтийн даваа чиглэлийн таван км авто зам, Нисэхийн товчоо-Биокомбинат-Шувуун фабрик чиглэлийн 22.5 км авто замын өргөтгөл, МТ-ын ша-тахуун түгээх станцын уулзвараас Хайлаастын эцэс хүртэлх 3.1 км авто замын өргөтгөл шинэчлэлтэд нийт30 гаруй тэрбум төгрөгийн санхүүжилт зарцуулахаар шийдвэрлэсэн аж.
ЗАМЫН НӨХӨӨС, ХАГАРЛЫГ НИЙСЛЭЛИЙН ЗАМЫН САНГИЙН ХӨРӨНГӨӨР ЗАСНА
Энэ онд өрнөх бүтээн байгуулалт, зам засварын ажилтай холбогдуулан нийслэлийн Замын сангийн хөрөнгө оруулалтаар хэрэгжүүлэх хотын авто зам, замын байгууламжийн засвар, арчлалтын ажил эхэлжээ. Тодруулбал, энэ онд нийслэлийн авто замд нэг тэрбум 329 сая төгрөгөөр 22150 м.кв талбайд нөхөөс, 676.6 сая төгрөгөөр 242 мянган метр урт хагарал, засварын ажил буюу гагнаас хийх аж. Харин Хөгжлийн банкны санхүүжилтээр Орбитын уулзвараас Үйлдвэрчний эвлэлийн гудамж хүртэлх 3.6 км авто зам, дүүргийн орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгө оруулалтаар “Баянгол” хүүхдийн зуслангийн 1.2 км авто зам, Баянгол дүүргийн XVIII хо-рооны 47 дугаар байрнаас 13 дугаар цэцэрлэг хүртэлх авто зам, Хан-Уул дүүргийнII хороо, 19 хорооллын Нэхмэлийн шарын автобусны буудлын баруун хэсгээр, Чингисийн өргөн чөлөөний төв зам дээгүүр барих явган хүний гүүрэн гарцын ажлыг хийхээр төлөвлөжээ. Үүнээс гадна он дамжин хэрэгжиж байгаа хэд хэдэн ажлыг хийж дуусгахаар болсон байна. Тухайлбал, Нарны замыг 19-ийн арын замтай холбох 1.5 км авто зам, замын байгууламжийн 58 метр урт гүүр болон төмөр зам доогуурх нарны замтай холбосон 22 метр тунелийн хамт барих ажлыг хийж дуусгах аж. Түүнчлэн Нарны замаас Саруул хотхон хүртэлх 0.24 км авто зам, 55 метр урт гүүрний барилгын ажил болон Өлзийт хороолол-Био комбинат Шувуун фабрик чиглэлийн9.6 км замыг гүйцээж хийхээр төлөвлөсөн байна.
Д.НАНЗАДДОРЖ: ГҮЙЦЭТГЭГЧ КОМПАНИУДЫГ ЭНЭ ДОЛОО ХОНОГТ ШАЛГАРУУЛНА
Зам засварын бүтээн байгуулалттай холбогдуулан Нийслэлийн Авто замын газрын дарга Д.Нанзаддоржоос зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Энэ онд зам засварын ямар бүтээн байгуулалтын ажлууд хийх вэ?
-Гурван том бүтээн байгуулалтын ажил хийнэ. Нэгдүгээрт, Шарга морьт чиглэлийн зам юм. Энэ бол их урт зам. Дамбадаржаагийн салдаг уулзвараас Хандгайт-Санзайн уулзвар хүртэлх16.3 км замыг бүхэлд нь шинэчилнэ. Зам засварын ажилтай зэрэгцэн иргэд зусландаа гардаг учраас хүндрэл их гарах байх. Аль болох хүндрэл учруулахгүй байх арга хэмжээ авна. Гэхдээ зайлшгүй хааж гүй-цэт гэх ажил байгаа болохоор нийтийн тээврийг ямар нэг хэмжээгээр явуулах түр замыг гаргаж өгнө. Түүнчлэн Гачууртын чиглэлийн замыг засна. Нийт 11 км зам бий. Мөн л хөдөлгөөний түгжрэл бий болно. Өнгөрсөн жил “Гудамж” төслийн хүрээнд шийдэгдэх байсан Сонсголонгийн зам байна. Энэ гурван хэсгийг тодорхой хэмжээгээр хаахаар замын түгжрэл нэмэгдэх нь тодорхой. Иймээс иргэд бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй.
-Нийт хэчнээн тэрбум төгрөг зарцуулах тооцоо гарсан бэ?
-Шарга морьт чиглэлийн авто зам болон шинээр гүүр барихад зориулж 24.5 тэрбум, Гачуурт чиглэлийн одоо байгаа замыг хуулж, шинээр тавихад 6.9 тэрбум, Сонсголонгийн зам бол“Гудамж” төслөөр хийгдэж байсан. Тэдний өгч байгаа мэдээллээр 24-25 тэрбум төгрөг юм гэнэ лээ. Энэ жил нийслэл хотод зам засварын ажилд “Гудамж” төслөө оруулахгүйгээр91.9 тэрбум төгрөгийн бүтээн байгуулалтын ажил хийнэ.
-Ингэхэд “Гудамж” төслийн хүрээнд ямар ажлуудыг хийх вэ?
-Одоогоор санхүүжилтээ шийдэж чадахгүй байгаа гэж сонссон. “Яг ийм ажил хийнэ” гэх тодорхой хариулт алга.
-Энэ жилийн зам засварын ажил төлөвлөгөө ёсоор хэдийд дуусах бол?
-Бид ирэх аравдугаар сарын 31-нд дуусгахаар тооцоолсон. Хугацаандаа багтаж ашиглалтад оруулахыг хичээнэ.
-Ингэхэд гүйцэтгэгч компаниуд тодорсон уу?
-Үгүй. Энэ долоо хоногт тодорно.
-Энэ жил чулуун зам шинээр тавих уу?
-Чулуун зам тавих хөрөнгө байхгүй.
-Тэгвэл нүхэн гарц барих уу?
-Энэ жил хоёр байршилд нүхэн гарц шинээр барихаар төлөвлөсөн. Хамгийн эхэнд Соёолжийн зүүн талаар нүхэн гарцаа хийх гээд гүүрээ бариад эхэлчихсэн.Үүнийг ирэх сарын 1-нд нээнэ. Хоёр дахь гарц нь паркийн гэрлэн дохионы уулзвараас ажил нь эхэлчихсэн явж байна. Үүнийг наймдугаар сарын 20-ноос өмнө ашиглалтад өгнө.
Б.Төрбат
