Төр Төмбөгөр
УИХ-аас Тавантолгойн гэрээний төслийг УИХ-аар хэлэцэх эсэхийг шийдэх үүрэг бүхий ажлын хэсэг байгуулан ажиллаж байгаа билээ. Тус ажлын хэсгийг дэгийн горим зөрчин байгуулсан хэмээн зарим гишүүн эсэргүүцэж байгаа хэдий ч УИХ-ын дарга З.Энхболд болон ажлын хэсгийн ахлагч Л.Эрдэнэчимэг нар урьдчилсан ажлын хэсэг байгуулах нь хууль зөрчөөгүй хэмээн мэдэгдэж байгаа юм.
Дээрх ажлын хэсгийг байгуулахаас өмнө УИХ дахь нам эвслийн бүлгүүд өөрсдийн ажлын хэсгийг байгуулж Тавантолгойн гэрээний төслийн талаар байр сууриа нэгтгэсэн. Тухайлбал, УИХ дахь МАН-ын бүлэг дээр УИХ-ын гишүүн Ч.Содбаатараар ахлуулсан ажлын хэсэг байгуулж Тавантолгойн асуудлыг судлуулж байгаа юм.
Тиймээс УИХ-ын гишүүн Я.Содбаатараас МАН-ын бүлэг Тавантолгойн гэрээний төсөл дээр ямар байр суурьтай байгаа болон УИХ дээр байгуулсан ажлын хэсгийг хэрхэн дүгнэж байгаа талаар тодрууллаа.
-УИХ дахь МАН-ын бүлэг дээрх Тавантолгойн ажлын хэсгийн ахлагчаар та ажилласан. Ажлын хэсгээс Тавантолгойн асуудлаар ямар санал дүгнэлт гаргав?
-УИХ дахь МАН-ын бүлгээс ажлын хэсэг байгуулан ажиллаж байгаа. Бид Тавантолгойн хэлэлцээрийн явц болон болж байгаа үйл явдлуудыг анхааралтай ажиглаж байна. УИХ дээр Тавантолгойн асуудал орж ирсэн боловч асуудал хэлэлцэхээс өмнө ажлын хэсэг байгуулагдаад хэлэлцэх эсэхийг нь шийднэ гэсэн анх удаа горимын өөрчлөлттэй зүйл болж байна. Тэгэхээр УИХ дахь МАН-ын ажлын хэсэг бол эхнээсээ Тавантолгойн орд газрыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулахын тулд бид нар Засгийн газарт хамтарч ажиллахдаа гэрээ байгуулсан, тэр гэрээний дагуу Тавантолгой болон Оуютолгойн орд газрын асуудлаар гэрээнд өөрчлөлт оруулахдаа хамгийн гол нь өнөөгийн хүрсэн байгаа хууль эрх зүйн болон эдийн засгийн түвшинг буулгахгүй гэсэн. Өөрөөр хэлбэл, одоо байгаагаас давуулсан боломжийг Монгол Улсад авчрах ёстой. Үүнээс гадна Тавантолгойн орд газарт хувьцаа эзэмшигчдийн асуудал байгаа. Манай улсын иргэн бүр 1072 ширхэг хувьцаа эзэмшигчээр бүртгэгдсэн. Харин энэ 1072 ширхэг хувьцааг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах, амилуулах, мөнгөжүүлэх асуудал бол Тавантолгойн түгжээг тайлах асуудалтай хамт шийдэгдэх асуудал гэж харж байгаа. Нөгөө талаас Тавантолгойн хэлэлцээрт орж байгаа консерциумд нэг хүсэлт тавьж байгаа. Тэр нь юу гэхээр Монголын аж ахуй нэгжүүдийн оролцоог хангах чиглэлээр нэмэлт хувьцаа гаргах зэрэг үйл ажиллагааг нэмэгдүүлэх хэрэгтэй гэж үзэж байгаа. Мөн Тавантолгойн орд газрын сорчлохгүйгээр иж бүрнээр нь ашиглах нь манай улсын хувьд хамгийн чухал асуудал болоод байгаа. Ингэж байж энэ орд газрын эдийн засгийн үр өгөөжийг хүн бүр хүртэх боломжтой болох юм. Өнөөдөр Тавантолгой бол УИХ-д баригдахаасаа илүү Ардчилсан нам доторх фракц бүлэглэлүүд хоорондын хэрүүл болчихсон байна.
-Одоо байгуулагдсан ажлын хэсгийг дэг зөрчсөн талаар нэлээн маргаан гараад байгаа. Харин ажлын хэсгийн ахлагч Л.Эрдэнэчимэг гишүүн дэг зөрчөөгүй, ингэж урьдчилан ажлын хэсэг байгуулах боломжтой гэсэн тайлбарыг өгсөн?
-УИХ-д өргөн баригдсан аливаа хууль тогтоомжийн хэлэлцэх нь шийдэгдсэний дараа ажлын хэсэг байгуулагддаг. Тэгэхээр энэ үйл явцад гарч байгаа алдаа нь хууль зөрчсөн. Энэ байдлаар бол УИХ-аар орж ирж байгаа асуудал бүрийг хэлэлцэхээс өмнө ажлын хэсэг байгуудах болж байна шүү дээ. Ийм асуудал байж болохгүй. Энэ бол Тавантолгойг явуулах үгүйтэй холбоотой асуудал биш харин өнөөдөр манай улсад мөрдөгдөж байгаа хууль тогтоомж зөрчигдөж байгаа асуудал гэж харж байна.
-Одоо УИХ дээр байгуулсан ажлын хэсгийн дүгнэлтээс шалтгаалаад Тавантолгойн хэлэлцэх эсэх асуудлыг шийдэх болж байна. Тэгэхээр МАН-ын бүлэгт хэрэв энэ асуудал гацвал гэдэг ч юм уу өөр ямар нэг шийдлийн хувилбар байгаа юу?
-Энд Монголчуудын нийтлэг эрх ашгийн асуудал л яригдана. Бид өнөөдөр бодит эдийн засгийн хямралд орчихсон байна. Азийн хөгжлийн банкнаас ойрын 3-4 жилд Монголын эдийн засаг сэхэх боломжгүй гэсэн судалгаа гаргасан. Валютын сан ч гэсэн манай улсын эдийн засгийг хүнд нөхцөлд орсон байна гэдгийг хэлсэн. Энэ үед Монголын эдийн засгийг сэргээх, бодитойгоор валютын урсгалыг нэмэгдүүлэхэд хамгийн чухал зүйл бол томоохон төслүүдээ эдийн засгийн эргэлтэд оруулах. Тэгэхээр энэ ажлыг л цаг алдалгүй хийх хэрэгтэй.
-Тавантолгойн 51 хувийг Энержи Ресурс эсвэл төрд өгөх талаар бүлэг ямар байр суурьтай байгаа вэ?
-51 хувь дээр Энержи Ресурс байхгүй. Одоогийн байгаа гэрээгээр бол 100 хувь Монголын төрд байгаа. Лиценз, төрийн өмч бүгд 100 хувь төрд байгаа. Би Ардчилсан намын гаргасан өмчийн 51 хувьд Монгол байгаад 49 хувьд гадныхныг оруулна гэснийг ойлгохгүй байгаа. Одоогийн Засгийн газар оруулж ирсэн гэрээний төсөлд 100 хувь төрийн өмч байхаар байгаа.
Эх сурвалж: Mnb.mn
